ACHTERGRONDEN BIJ HET VERHAAL VAN MARCO POLO:
Het Mongoolse Wereldrijk :
Godsdiensten

Religies in Azië in de 13e eeuw

Van oudsher hangt het Mongoolse volk het animisme, het geloof in natuurgeesten, aan. Het belangrijkste is bij de Mongolen de verering van Tengri, de Eeuwige Hemel. Maar men staat open voor alle godsdiensten. Sommige van de herdersvolken op de steppes zijn van oorsprong christelijk (nestoriaans), andere zijn islamitisch of boeddhistisch of ze vereren natuurgeesten. Alle geloven streden zij aan zij in het leger van de Mongolen. Bovendien hadden de meeste Mongoolse khans meerdere vrouwen, afkomstig uit verschillende volken die dus ook verschillende godsdiensten aanhingen. Het werd ook niet vreemd gevonden als iemand meerdere godsdiensten tegelijk aanhing. De Groot-Khan Möngke, Kublai's oudere broer, zorgde er voor van alle godsdiensten de belangrijke ceremonieën bij te wonen in zijn hoofdstad Karakoroem, zodat geen enkele groep zich achtergesteld zou voelen.

In het China van de 13e eeuw waren de meeste mensen Taoistisch, Confucianistisch of een combinatie van beide. In feite is de godsdienst in China nog steeds een mix van Taoïsme en Confucianisme en Boeddhisme. Het is dus niet zoals in Europa of het Midden-Oosten waar je óf christen óf islamiet was.
Sorghaktani, de moeder van Kublai (en ook van Hulagu, Möngke en Arik-Böke), een zeer wijze vrouw, was al vanaf haar geboorte (nestoriaans) christelijk. Kublai, opgegroeid in China, tussen Chinese leermeesters was ook erg geïnteresseerd in het Europese christendom, daarom vroeg hij de gebroeders Polo christelijke geleerden (priesters) mee te brengen.

Hieronder krijg je van alle godsdiensten die in het Mongoolse Rijk voorkwamen een korte beschrijving:

Confucianisme

Dit is niet echt een godsdienst omdat er geen sprake is van en god die wordt aanbeden. Het is meer een verzameling van gedragsregels, gebaseerd op de leer van Confucius, een Chinese wijsgeer die leefde rond 500 voor Christus Volgens Confucius zijn de grootste deugden wijsheid, waardigheid, oprechtheid, rechtvaardigheid, menselijkheid en vooral gehoorzaamheid. Gehoorzaamheid en respect voor ouderen begint in het gezin en mondt uit in gehoorzaamheid van het volk aan de keizer. Je moet je gedragen als lid van een goed georganiseerde samenleving en niet uit zijn op je eigenbelang. Sinds 136 v chr was dit in China de officiele staatsgodsdienst.

Taoïsme

Is net als het confucianisme een soort gedragsleer maar veel vager. Volgelingen van het taoïsme zoeken de eeuwige "tao"(=weg), een soort harmonie tussen mens en natuur. Het uitgangspunt is dat alles wat natuurlijk is goed is en wat door mensen gemaakt is (ook bv wetten en regels) slecht: "Alle landschappen zijn mooi alleen de mens is lelijk". De leer van Lao Tse, een andere wijsgeer, die volgens de overlevering rond 500 voor Christus leefde, vormt de grondslag van het taoïsme.

Boeddhisme

Boeddhisme was ook populair in China en andere delen van het Mongoolse rijk. Boeddhisme werd door Siddartha Gautama, een Nepalese prins geboren in 536 v. Chr., gesticht. Hij bereikte na jaren meditatie het stadium van verlichting waardoor hij bekend werd als de Boeddha (de verlichte). Boeddhisten geloven in reíncarnatie, wedergeboorte: Na de dood blijft de ziel bestaan en die wordt opnieuw geboren in een ander lichaam. Belangrijke deugden zijn niet haten en niet hebzuchtig zijn. Als je als goed mens leeft kom je in je volgende levens steeds op een hoger niveau, tot je uiteindelijk, na vele wedergeboortes het nirwana, de toestand van volkomen rust bereikt.

Hindoeïsme

Dit is een van de oudste godsdiensten, al meer dan 5000 jaar oud. Het hindoeïsme kent een grote groep goden en godinnen, bijvoorbeeld Vishnu de beschermer en Shiva de verwoester. Deze goden worden aanbeden in tempels. Verder is het belangrijk in het hindoeïsme in welke kast je bent geboren. Een kaste is een bepaalde sociale klasse. Zo is er bijvoorbeeld de kaste van de boeren, één van soldaten, één van priesters, enzovoort. Bij je geboorte hoor je vanzelf bij dezelfde kaste als je familie. De hindoeïsten geloven echter ook in reïncarnatie, wedergeboorte. Als je als goed en wijs mens leeft en de goden aanbidt, kun je in je volgende leven in een hogere kaste terecht komen. Dit heet Karma: door ales wat je in een leven hebt gedaan wordt bepaald hoe je volgende leven zal zijn. Mensen in hogere kasten hebben in hun vorige leven als beter mens geleefd en worden dus beloond door een gemakkelijker leven. De regels hoe mensen uit verschillende kasten met elkaar omgaan zijn erg streng, zo mag iemand van een hogere kaste bijvoorbeeld niet met iemand uit een lagere kaste eten.

Nestoriaanse Christenen

Het Nestoriaanse Christendom, dat los staat van de Paus en ook los van de Oosters Orthodoxe kerk, was in de tijd van Marco Polo wijd verspreid over het Oosten van Azië. Nestorianen geloven dat je onderscheid moet maken tussen het hemelse karakter en het menselijke karakter van Christus. Maria is bijvoorbeeld niet de moeder van God, ze is alleen de moeder van Jezus Christus, de mens. Een vergadering van kerkleiders, het concilie van Efeze, van 431, verbiedt het nestorianisme. De Nestorianen werden vervolgd en moesten vluchten. De gevluchte Nestorianen verspreidden zich via de handelsroutes over heel Azië en bouwden daar hun eigen kerken. In China komt in het jaar 635 de Nestoriaan Alwoben met veel heilige boeken naar de Chinese keizer in Chang-an. Hij vraagt toestemming zijn geloof te verkondigen en krijgt die ook. De heilige boeken worden vertaald in het Chinees en in heel China worden kerken en kloosters van de Nestorianen gesticht. Omdat de Nestorianen niet geloven in de Paus als vertegenwoordiger van God werden ze in Europa niet als echte christenen beschouwd.
In India zijn er ook christelijke gemeenschappen die al bestaan sinds het begin van de jaartelling. Toen kwam, volgens de overleveringen één van de apostelen van Jezus, Thomas, met een aantal volgelingen in India aan, op de kust van Malabar en stichtte daar een christelijke gemeenschap. Marco Polo kwam ook met deze christenen in aanraking en was er erg van onder de indruk. Deze oude christelijke gemeenschappen bestaan nog steeds, vooral aan de kust van Malabar, rond Quilon, vind je veel christelijke kerken.

Islam

In de islam wordt, net als in het christendom, slechts één god, Allah, aanbeden. De verering vindt meestal plaats in de moskee. Vanuit de torens van de moskee, de minaretten, worden de islamieten opgeroepen om te bidden. Er zijn verschillende profeten waarvan Mohammed de belangrijkste is, islamieten worden daarom ook wel mohammedanen genoemd. Het heilige boek van de islamieten is de Koran.
In de 8e eeuw, toen de islam in het Midden-Oosten wijd verbreid werd, brachten kooplieden via de zijderoute de islam naar het oosten. Door routes van de zeehandel komt de islam ook in Zuid-China terecht. De Islam is in heel West- en Centraal-Azië, tot China en India, ook nu nog de belangrijkste godsdienst.